मातृदिन

बारा तेरा वर्षांपूर्वी पहिल्यांदा युरोपात आलो. येथील काही स्थानिक लोकांशी मैत्री झाली आणि ऑफिसमध्येही स्थानिकांशी ओळखी झाल्या. मग एक एक करत भारतीय आणि युरोपियन सांस्कृतिक जवळीक दिसू लागली. भाषा ही एक गोष्ट तर आहेच पण त्याशिवाय सण आणि त्यातील साम्यस्थळे सहज दिसू लागली.

उदाहरण द्यायचे झाले तर इथे गुड फ्रायडे पेक्षा अधिक महत्व ईस्टर मंडेचे असते. हा वसंतातला पहिला सण. पक्षी अंडी देतात आणि पिले बाहेर पडतात तो काळ. त्यामुळे इथे एकमेकांना अंडी/चॉकलेटची अंडी देण्याची परंपरा आहे. ती अजूनही सुरू आहे. शाळेच्या सुट्ट्या या सणांशी आणि सण शेतीशी निगडीत आहेत, म्हणजे पेरण्यांच्या सुट्ट्या, सुगीच्या सुट्ट्या. आपलेही सण हे शेतीशी जोडलेले आहेत. ईस्टर मंडेच्या आगे मागे आपला नववर्षाचा काळ असतो.

इथे हॅलोविन साजरा होत नाही, नीट पितृपक्ष असतो आणि शेवटचा दिवस, १ नोव्हेंबर, all saint day सर्वपित्री (पितृ) अमावस्या... १५ ते ३१ ऑक्टोबरच्या पंधरवड्यात लोक आपल्या सुहृदांना घरी जेवायला बोलावतात. आपल्या पूर्वजांच्या थडग्याला भेट देतात. आपला पक्ष पंधरवडा आणि हे दिवस साधारण सोबत येतात. पण काही मोठ्या शहरात हॅलोविन साजरा होतो त्याला स्थानिक लोक संस्कृतीवर होणारे पाश्चिमात्य आक्रमण म्हणतात.

हे सगळं आठवायचं कारण म्हणजे कालचा मातृदिन. इथे १५ ऑगस्टला युरोपियन मातृदिनाची सुट्टी असते. इथला एक कलीग, क्रिस, त्याच्यासोबत गप्पा मारताना भारतात पण सुट्टी आणि इथे पण... मग त्याला स्वातंत्र्यदिन सांगितला. नंतर त्याला आपल्या भारतीय मातृदिनाबद्दल सांगितलं. खुश झाला गडी. युरोपियन आणि भारतीय साम्यस्थळे त्यालाही आवडतात. आपला मातृदिन सुद्धा याच दरम्यान, साधारण ऑगस्टमध्ये येतो - श्रावण अमावस्या!

कालचा मातृदिन साजरा करायला काहीच हरकत नाही. फक्त व्हॅलेंटाईन डे किंवा १ जानेवारीला विरोध आणि कालचा मातृदिन साजरा करायचा असं व्हायला नको. आपला मातृदिन सुद्धा साजरा झाला पाहिजे. आई लोकांनी पण फक्त मुलाला "सर्वातीत कोण?" न विचारता मुलीला पण विचारले पाहिजे.

इथे युरोपियन लोक त्यांचा मातृदिन उत्साहात साजरा करतात. आपण करतोय की विसरलो?