Monday, July 13, 2020

धनेश आणि बनेश

मित्रांनो, मागच्या वेळी फास्टर फेणेची अमेरिकेची वारी हुकली होती खरी पण हाँगकाँगला जायचा योग त्याच्या आयुष्यात लवकरच आला. त्यातला एक किस्सा सांगू? ऐका!

मामांची हँगकाँगला बदली झाली. एक वर्षासाठी. माली व मामी दिवाळीच्या सुट्टीत हँगकाँगला जाणार होत्या. त्यांनी बन्यालाही विचारलं तर तो म्हणाला, "ट्टॉक्, ही काय विचारायची गोष्ट आहे!"

हँगकाँगच्या एअरपोर्टवरून तुंगचुंगला यायला बराच वेळ लागला. टॅक्सीभर मामी बन्याला पुन्हा पुन्हा बजावत होत्या, "भलतेसलते चाळे करायचे नाहीत. आमच्या बरोबर राहायचं. लक्ष आहे का बन्या? बन्या लक्ष कुठंय?" बन्या नुसतंच ट्टॉक्...ट्टॉक् करत होता. याला कारण हँगकाँग मधल्या उंचच उंच, गगनचुंबी, ६०-७० मजली इमारती!

"मामी, कितवा मजला गं?", बन्याने विचारले. "सोळावा", मामी म्हणाल्या. "सोळा, सोळाव्या मजल्यावर राहणार आपण? ट्टॉक्!", बन्या बटन दाबता दाबता म्हणाला. 'चिंकाँगपेआं' असा आवाज आला आणि लिफ्टचं दार बंद झालं. मालीला याची गम्मत वाटली. तिनेपण डोळे बारीक केले आणि म्हणाली, "चिंकाँगपेआं!" आणि लिफ्टमध्ये हशा पिकला.

सोळाव्या मजल्यावरचं हे क्र. ३चं घर छोटं पण छान होतं. हॉलमध्ये मोठ्ठा सोफा, बाजूला मोठ्ठी खिडकी आणि खिडकीसमोर बसायला ओटा. दुसरीकडे डायनींग टेबल आणि चपला ठेवायला कपाट. हॉलच्या उजवीकडे छोटी खोली आणि डावीकडे किचन, बाथरूम आणि बेडरूम. हॉलच्या खिडकीतून दिसणारा देखावापण सुंदर. डावीकडे समुद्र आणि लहानमोठे खडक. उजवीकडे मोठ्ठा डोंगर. आणि मधे नागासारखी नागमोडी वळणं घेत जाणारा रस्ता. १० मिनिटं पाऊस पडला तरी लगेच झुळुझुळू झरे वाहणार. हे पाहून बन्याने इतक्या जोरात 'ट्टॉक्' केलं, की साठाव्या मजल्यापर्यंत आवाज पोहोचला असेल!

'फु तुंग' मार्केट मध्ये फिरणं, डोंगर चढणं, समुद्र किनाऱ्यावरच्या खडकांवरून उड्या मारणं आणि स्विमिंग पूलमध्ये मनसोक्त पोहणं यामध्ये पाच दिवस कधी गेले, कसे गेले कळलंच नाही.

"बन्या ऊठ लवकर, बन्या ऊठ, बन्या ऊठ लवकर", माली बन्याला गदागदा हालवत होती. "अम्SSS, ए काय गं माले, भल्या पहाटे काय गं उठवतेस?" असं म्हणून बन्याने डोक्यावरून पांघरूण घेतले. मालीने ते खस्सकन् ओढून काढले. "भल्या पहाटे? जागा हो! सकाळचे साडेआठ वाजलेत. साडेदहा वाजता हाँगकाँग पार्कला फिरायला जायचंय!" 'फिरायला' हा शब्द ऐकताच बन्या टुणकन उठून बसला. "हं, आता का? झोप की...", असं म्हणत मालीनं बन्याच्या तोंडावर पांघरूण फेकलं. बन्यानं ते बाजूला फेकलं. ही फेकाफेकी चालू असताना मामी आत आल्या. "बन्या लवकर आवरून घे. मी नाश्ता तयार करते. साडेदहा वाजता आपल्याला..." "माहीत आहे, हाँगकाँग पार्कला जायचंय!", बन्या हसत हसत म्हणाला.
गोष्ट अशी होती की मामांना सकाळी त्यांच्या स्थानिक मित्राचा - बोहाई लॅमचा - फोन आला होता. आज रविवार असल्याने कुठेतरी फिरून यावं असा त्याचा बेत होता. त्याची बायको लिएन लॅम आणि मुलगा चेंग यांना हाँगकाँग पार्क पाहायची होती. म्हटलं मित्रालाही घेऊन जाऊ. त्यांची एक महिन्याची मुलगी - मेंग - तिच्याशी खेळायलाही नवे ताई दादा मिळतील. मामांनी मामींना विचारलं. त्याही हो म्हणाल्या. पुढे काय झालं ते आपण पहिलंच.

मेट्रो स्टेशन पर्यंत बस, मग हाँगकाँग पर्यंत मेट्रो, मग पार्क पर्यंत परत बस असा प्रवास करून मंडळी पार्कला पोहोचली. त्या, 'मंडळीं'मध्ये चार छोटे प्रवासी होते हे सांगायला नकोच. चेंग, मेंग, माली आणि बन्या.

"पार्कमध्ये आपल्याला खूप मजा येईल", बोहाई लॅम म्हणाला. त्यांचं संभाषण इंग्रजीत चाललं होतं, पण तुमच्यासाठी मराठीतून सांगते. "आधी पक्षी पाहू", असं म्हणून त्यांनी एक साखळ्यांचा पडदा बाजूला सारला आणि...... बन्याचं, 'ट्टॉक्, ट्टॉक्' थांबेचना! माली आणि चेंगचा 'आSS' वासला तो मिटेच ना. ते सगळे स्वतःच एका मोठ्ठ्या पिंजऱ्यात गेले होते, पिंजऱ्यात सगळीकडे फिरायला एक मोठा पूल होता आणि त्या पुलाच्या खालून वरून एकाहून एक असंख्य पक्षी उडत होते. मैना आणि पंचरंगी पोपटापासून टीचभर चोच आणि बोटभर लांबीच्या चिमणीपेक्षाही लहान पक्ष्यापर्यंत. लव्हबर्ड्सच्या तर कितीतरी शे जाती! "भारी", माली म्हणाली. "काय रंग आहेत बघ ना एकेकाचे!", बन्या म्हणाला. "आता तुम्हाला याहून आकाराने मोठे आणि शिकारी पक्षी दाखवतो", असं म्हणत बोहाई लॅम सर्वांना घेऊन दुसऱ्या साखळीच्या पडद्यातून बाहेर पडले. तिथं पांढरं घुबड, चहाच्या कपाएवढे डोळे असलेलं घुबड, मजबूत पायांचा ससाणा, पांढरा गरूड आणि फूटभर लांब, २ इंच जाड आणि टोकाने बाकदार चोच असलेला मोठ्ठा काळा पांढरा धनेश असे एकाहून एक पक्षी होते! "ट्टॉक्! मामा हाच का तो धनेश? याची खायची वेळ झाली आहे वाटतं... ट्टॉक्!" यावेळी 'ट्टॉक्' फक्त बन्याच्या तोंडूनच नाही तर पक्ष्याला खाऊ घालणाऱ्या कर्मचाऱ्याच्या डोक्यातूनही निघाला होता. त्या धनेश पक्ष्याने आपली भलीभक्कम चोच त्या कर्मचाऱ्याच्या डोक्यावर मारली आणि तो बेशुद्ध पडला! त्या पक्ष्याने हवेत भरारी मारली. मनात म्हणत असावा, 'हू:, सुटलो बुवा. माझी उचलबांगडी केली होती ना जंगलातून. थांबा! आता मीच करतो कुणाचीतरी उचलबांगडी!' तो हवेत घिरट्या घालायला लागला. एवढ्यात त्याचं लक्ष गेलं ते लिएन जवळच्या बाबागाडीत शांतपणे अंगठा चोखत झोपलेल्या तान्ह्या बाळाकडे, मेंगकडे! आणि मग... बाप रे! पुढच्या भयंकर प्रकारची तुम्हाला कल्पनाही करवणार नाही. तो पक्षी मेंगकडे आला आणि परत झुपकन वर गेला... नुसता नाही, मेंगला सोबत घेऊन! सगळ्यांचं लक्ष तिकडं वेधलं गेलं. काही जण ओरडायला लागले काही पळायला लागले. लिएन तर भीतीने आणि काळजीने बेशुद्ध पडली. पण बन्या? एवढं सगळं घडल्यावर तो स्वस्थ कुठे बसायला? तोही त्या पक्ष्याच्या मागे पळायला लागला. त्याच्या मनात विचार आला, 'काय बेत काय आहे महाराजांचा? व्हिक्टोरिया पीक कडे का निघालेत? तिथे एखाद्या झाडावर घरटं बिरटं बांधायचंय की काय?' स्वतःच्याच विनोदावर खुश होऊन बन्याने वेग वाढवला.

व्हिक्टोरिया पीक म्हणजे, हाँगकाँग मधल्या काही टेकड्यांपैकी सर्वात उंच टेकडीचा माथा. तिकडे मुक्कामासाठी सर्व सोयीसुविधा असलेले एक हॉटेल आहे. मादाम तुसॉ वॅक्स म्युझियम आहे. टेकडीच्या खालच्या दरीमध्ये झाडं पुष्कळ आहेत. धनेश महाराज तिकडेच निघाले होते.

त्या पक्ष्याच्या मागे धावता धावता बन्या दमला. फास्टर फेणे असला तरी तोही एक माणूसच होता. शिवाय आता मोठा चढ लागला होता. तेवढ्यात त्याला बस येताना दिसली. संपूर्ण हाँगकाँग दर्शन घडवणारी बस. तिच्यावर छत नसल्याने पक्ष्यावर लक्ष ठेवणं सोपं जाणार होतं. बन्याने बस पकडली, त्याच्या खिशात च्याऊम्याऊसाठी असलेले पैसे देऊन तो बसमध्ये वरच्या माळ्यावर जाऊन बसला.

व्हिक्टोरिया पीकच्या शेवटच्या स्टॉपवर बन्या उतरला. तिथून त्याला खालची दरी दिसत होती. दरीत झाडे भरपूर होती आणि माणसांची वर्दळही कमी होती. त्यामुळे धनेश महाराज तिकडेच निघालेले दिसताच बन्याने दरीकडे धाव घेतली. पण 'सेफ्टी फर्स्ट!'. पक्ष्याने डोक्यावर मारू नये, किंवा मारले तरी लागू नये यासाठी त्याला हेल्मेटसारखं काहीतरी हवं होतं. बन्या त्यासाठी इकडे तिकडे पाहू लागला. त्याला जास्त शोधावं लागलं नाही कारण, जवळच कशाचं तरी बांधकाम चालू होतं. बन्या तिकडे पळाला आणि एका कामगाराच्या डोक्यावरून हेल्मेट उडवलं. बन्या दरीकडे धावता धावता म्हणाला, "सॉरी, अर्जंट आहे. आल्यावर वापस करीन!" तो कामगार स्थानिक असला तरी त्याला इंग्रजी कळत होतं. त्यामुळे, 'सॉरी' आणि 'अर्जंट' एवढे शब्द त्याला कळाले. पण बाकी काहीही न समजल्यामुळे तो उगीच डोकं खाजवत बसला.

इकडे लिएन शुद्धीवर आली होती आणि रडत होती. मामांनी आणि बोहाई लॅमनी तिची समजूत घातली. पोलिसांना आणि बागेतील अधिकाऱ्यांना कळवलं आणि मोठ्ठी टॅक्सी पकडून पक्षी ज्या बाजूला गेला होता तिकडे निघाले. त्यांची गाडी व्हिक्टोरिया पीकच्या दिशेने निघाली.

बन्या दरीत पोहोचला होता. इकडे तिकडे पक्षी किंवा बाळ दिसतंय का याकडे त्याचं लक्ष होतं. तेवढ्यात त्याला एक मोठ्ठ झाड दिसलं. त्याच्या एका आडव्या पसरलेल्या जाडजूड फांदीवरून त्याला बाळाच्या रडण्याचा आवाज ऐकू आला. जरा जवळ जाऊन पाहिलं तर ती मेंगच होती. एव्हाना संध्याकाळ झाली होती. अंधुकश्या प्रकाशात त्याला तो धनेश जवळच्याच एका फांदीवर बसलेला दिसला. बन्याला वाटले की तो आता इथेच डुलकी काढेल आणि थेट उद्याच उठेल. त्याने मनाशीच काही बेत आखले आणि हसला.

बन्याच्या अंदाज खरा ठरला. धनेश तिथेच झोपला होता. बन्या लपत छपत झाडापाशी गेला, झाडावर खारीसारखा सरसर चढला. त्याने एका फांदीवर बसून कमरेचा पट्टा काढला व मोठ्या हातरुमालाने पँट घट्ट केली. धनेश बसलेला होता ती फांदी काही लांब नव्हती. तो त्या फांदीपाशी गेला आणि धनेश पक्ष्याचा पाय व ती फांदी पट्ट्याने एकमेकांना करकचून बांधून टाकली. मनाशी म्हणाला, 'आर्धं काम तर झालं. आता मेंगला तिच्या आई बाबांकडे सुखरूप पोहोचवणं आणि बागेतील कर्मचाऱ्यांना धनेश कुठे आहे हे सांगणं तेवढं बाकी आहे.'

रात्रीच्या चांदण्यात बन्या हळूहळू रस्ता काढत आणि मेंगच्या, "या... बूव्व... य्यी य्यी..." ची पर्वा न करता टेकडी उतरत होता. तेवढ्यात त्याला दोन पिवळे दिवे चमकताना दिसले. हळूहळू ते जवळ येत होते. गाडीचा आवाजपण ऐकू येत होता. लगेच एक टॅक्सी जवळ येऊन थांबली. आतमध्ये मामा, मामी, माली, बोहाई लॅम, लिएन, चेंग आणि बागेतील एक कर्मचारी एवढे लोक होते. बन्या मेंगला घेऊन टॅक्सीत बसला आणि टॅक्सी परत निघाली.

बन्याने टॅक्सीत बसल्यावर सगळा पाढा वाचून दाखवला. हाँगकाँग पार्कला गेल्यावर तो कर्मचारी सोबत आणखी दोघांना व एक मोठा पिंजरा घेऊन बन्याने सांगितलेल्या दिशेने निघाला. पक्ष्याला पकडून आणल्यावर बागेतील सर्व अधिकारी-कर्मचारी बन्याला सारखं शेश्ये शेश्ये (थँक यू) म्हणत होते. लिएनला तर काय बोलू, काय नको, काय बक्षीस देऊ, काय नको असं झालं होतं.

पण बक्षिसाचा प्रश्न पार्कच्या अधिकाऱ्यांनी सोडवला. हाँगकाँग दर्शन आणि परतीचा प्रवास त्यांनी हेलिकॉप्टरमधून केला. शिवाय बन्याला पुढच्या रविवारची ओशन पार्कची चार तिकिटे सुद्धा दिली. मामी मात्र सारख्या पुटपुटत होत्या, "आत्ताच काट्याकुट्यातून चालून एवढं खरचटून घेतलंय, पुढे जाऊन काय करणार आहे कोण जाणे गं बाई!"

----  सगुणा माया ज्ञानेश

No comments:

Post a Comment